Polonya Seyahat Edilmesi Gereken Yerler
Zaman zaman dayanılmaz soğuklukta olan hava koşulları ile kış aylarında dahi canlılığını yitirmeyen dünyaca ünlü Zakopane Dağı’nın ülkesi Polonya, mutlaka görülmesi gereken bir ülkedir. Polonya’ da seyahat edilmesi gerekli olan yerler, ülkenin doğal güzelliğini ve tarihi zenginliğini ortaya çıkarıcı alanlar olmaktadır. Polonya seyahatinde ister turistik amaçla olsun ister farklı vize amaçları ile olsun mutlaka görülmeden dönülmesi gereken birçok yeri bulunmaktadır. Bu doğal ve tarihi güzelliklere aşağıda yer verilmiştir.
Zakopane Dağı
Dağ evlerinin sıralandığı muhteşem kış manzaralarına ev sahipliği yapan ve sıcaklığı -40 dereceye düşebilen turistik bir merkezdir. Malopolskie eyaletinde yer almaktadır. Kış sporlarının antrenman durağı olan Zakopane, yaz aylarında ayrı bir güzelliğe bürünmektedir. Çayları, ormanları ve daha nice doğal güzellikleri ile içinize işleyecek bir deneyimi kaçırmamalısınız. Yöresel kıyafetleri ile hediyelik eşya satın alabileceğiniz ve Polonya’ya özgü yöresel yemeklerin tadına bakabileceğiniz bu bölgede sadece Zakopane Dağı’ndan temin edebileceğiniz oscypek ve buncol peyniriyle birlikte onlarca peynir çeşidini denemek mümkündür.
Polonya’ya vizesi ile giriş yapan vatandaşlar Varşova başta olmak üzere Gdansk ile Sopot seyahatlerine geçebilir.
Batısında Almanya güneyinde ise Çek Cumhuriyeti bulunur. Aynı zamanda Baltık Denizine kıyısı bulunan ülkeler arasındadır.
Son derece geniş bir coğrafyaya sahip olan Polonya Avrupa üzerinde merkezi konumundan kaynaklı oldukça değerlidir.
Varşova
Geçmişe ait yapıları ve modern mimari eserleri ile birleşen kültürel doku ve eşsiz yeşillikler ile huzur dolu bir tatilin sonraki durağı Polonya’nın başkenti Varşova..
Old Town
Eski şehir merkezi olarak adlandırılan ve 1980 yıllarında restore edilen bu bölge Varşova’nın en güzel sokaklarından oluşmaktadır. Otantik bir havaya sahip görünümün taş merdiven ve kaldırımlar ile desteklendiği meydan mağaza, restoran gibi sosyal olanaklarla çevrilmektedir.
Kültür ve Bilim Sarayı
1950den sonra inşa edilen yapı Sovyetler Birliği imzası taşımaktadır. 3000den fazla odaya sahip olan sarayda müze, kütüphane, postane, yüzme havuzu, bilim merkezi gibi birçok faaliyet ve hizmet alanı bulunmaktadır. Plac Defilad 1’de yer alan yapının 30. Katından Varşova’yı izleyebilir ve 42 katlı bu saraya daha fazla hayranlık besleyebilirsiniz.
Ülkemizden siyah, gri ve yeşil pasaport sahiplerinin vizeye başvurmalarına gerek duyulmaz. Bordo pasaporta ilişkin ise vize zorunluluğuna yer verilir.
Umuma Mahsus pasaporta dair vize talep edilir ve elde etmek isteyenlerin belgeleri ile başvuruya geçmeleri gerekir.
Vize belgelerinizi toplamanız ve Konsolosluk ya da Büyükelçilik üzerinden müracaat etmeniz gerekir.
Bahçeli Saray
Anılan isminin haricinde Lazienki Parkı olarak adlandırılan bu parkta estetik mimariye sahip bir müze yer almaktadır. Ayrıca yeşil göllerden ve misk kokulu ağaçlardan oluşan alanda yürüyüş yapmak, uzanarak kitap okumak veya kafeteryasında kahvenizi yudumlamak mümkün kılınmaktadır.
Frederic Chopin
Okolnik Caddesinde yer alan ve 200. Doğum günü için Frederic Chopin anısına yaptırılan mekandır. Multimedya ve interaktif özelliklere uyumlu tasarlanan 11 ayrı bölümde Chopin’le ilgili tüm bilgilere erişmek mümkündür. Ayrıca kullandığı son piyano bu mekanda sergilenmektedir.
Barbakan (Barbican)
1548 senesinde inşa edilen koruyucu surlardan ve kalelerden oluşmaktadır. Orta çağ dönemine ait özelliklere sahip olan surlar Nowomiejska semtinde yer almaktadır.
The Royal Castle
Kraliyet Kalesi 1569 yılında restore edilerek resmi Polonya makamı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Mümizmatik eşyalar, antika mobilyalar, Avrupa goblenler ve seçkin eserlerden oluşan koleksiyonlar sergilenmektedir. Ayrıca Taht, Meclis, Mermer, Şövalye ve Oval Galeri adı verilen odaların ihtişamına kapılmamak elde değildir.
Wilanow Palace
Sanatsal dokusu ile şehrin sembolü olarak benimsenen Wilanow Sarayı yemyeşil bir bahçeye sahiptir. Figür ve portre galerileri ile bezenen ana bina Kral Dairesi’ne açılmaktadır
Varşova Ulusal Müzesi
1916 yılında adlandırılan ve 1938’de Dekoratif Sanatlar Bölümü ekiyle ismi tamamlanan Polonya’nın en büyük müzesidir. 8300000’ü aşkın eserin sergilendiği müzede her kesime hitap eden bir koleksiyon muhakkak mevcuttur. Aleje Jerozolimskie’de merkezi bir noktada bulunan müze tarih severleri beklemektedir.
Warsaw Zoo
Tasarımı 1928 yılına ait olan hayvanat bahçesinde dünyanın dört bir yanından da getirilen hayvanlar beslenmektedir. 500 farklı türe ait 5000den fazla hayvan dostlarımızın yaşadığı bu alan özellikle çocuklara hitap etmektedir. Çocuk oyun alanı, kafeterya ve market hizmetlerinden faydalanacağınız bu güzel bahçe ile eğlenceli bir gün geçireceğinizden şüphemiz yok.
Polin
Polin, eski getto alanı Murona’da, postmodern mimari üslup ile tasarlanan bir müzedir. 10 asırlık Yahudi tarihinin sergilendiği müze 2013 yılından itibaren hizmet vermektedir. İbranice ve Latin harflerden oluşan Polin ismi, cam dış cephe üzerinde yer almaktadır.
Arkadia Alışveriş Merkezi
Al. Jana Pawła semtinde yer alan merkez Polonya’nın en büyük alışveriş kompleksidir. 1 sinema, 25 restoran ve 230 dükkanı (Satürn, Leroy Merlin, Carrefour, H & M, Zara vb.) bulunmaktadır.
Varşova Üniversitesi Kütüphanesi
Oldukça sessiz bir ortama ve ferah bir düzenlemeye sahip olan labirent tasarımlı bina özel pencereler aracılığı ile ışıklandırılmaktadır. Açık bahçe ile çevrelenen ve Krakowskie Przedmiescie caddesinde yer alan kütüphanede binlerce kitap seçeneği bulunmaktadır.
Sakson Bahçesi
Yaklaşık 16 hektara sahip yeşil bir alan olan en eski Polonya parklarından biridir. Yaz Tiyatrosu, Empire Çeşmesi, Meçhul Asker Anıtı, Su Kulesi ve Güneş Saatine tasarımında yer verilmiştir.
Masurian Gölü
Aslında 2000den fazla göletin oluşturduğu bir göl bölgesi ve doğal parktır. Bisiklet, yelken, kano, balıkçılık gibi birçok doğa sporunun gerçekleştirildiği destinasyon bölgesi haline gelmiştir. Yaz aylarında oldukça fazla ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır.
Wieliczka Tuz Madeni
Krakow kentine yakın bir noktada yer alan tuz madenidir. 20 sene önce üretimi durdurulana dek 700 yılı geçen bir süre boyunca aktif olarak kullanılmıştır. Tuzdan yapılan heykel ve şamdanların sergilendiğini madende çökme gerçekleştiği sırada tuz fiyatları da oldukça düşük olduğundan üretim durdurulmuştur. Madenin tekrar çökmemesi için çalışan 200e yakın madencinin kontrolü altındadır. Bu nedenle 300 kilometre uzunluğundaki tünellere sahip olmasına rağmen 3,5 kilometrelik bölümünü ziyarete açıktır. Yakın bir alanda bulunan nehirden toplanan kaya tuzları ve çeşitli hediyelik eşyalar burada satışa sunulmaktadır. Dünyanın en eski tuz madenlerinden biri olma özelliğine sahiptir. Lehistan krallarından bazılarının evliliklerine ev sahipliği yapmıştır.
Dlugi Targ
Güzelliği ile ön plana çıkan bir diğer Polonya şehri Gdansk’tır. Baltık denizine kıyısı vardır ve Polonya’nın en büyük liman şehri olma özelliğini taşımaktadır. Üçleme şehri ve Baltık Denizi’nin incisi olarak da anılmaktadır. İki kapısı bulunan ve Kraliyet yolu olarak adlandırılan turistik merkezdir. Uzun Pazar olarak anılan Dlugi Targ burada yer almaktadır. Gdansk’ın en ünlü caddesi olan bu alanda nam salan evler ve kiliseler sıralanmaktadır. Artus Courti Golden House, Neptune Fountain, Town HAll, Lion Castle, Schumann House ve Curicke House gibi onlarca mekanın haricinde caddede hediyelik eşya mağazaları, bar ve restoranlar da yer almaktadır.
Ayrıca Gdansk, Motlowa Nehri boyunca onlarca turistik mekan ve evlerin rengarenkliğini içermektedir. Nehrin tamamının gezilebildiği tekneler arasında en fazla üne sahip olan Korsan Gemisi ihtişamı ile gözlerinizi kamaştıracaktır. Son olarak Gdansk’ın bir sokağı olan Mariacka Cadddesi Amber taşı ticaretinin yapıldığı en ünlü sokaktır.
Wroclaw
Polonya’nın en renkli şehri olan Wroclaw 2016 yılının Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir. 12 adet cüce heykeli ile başlayan kara mizah halkın beğenisini kazandığından her köşe başına cüce heykeli dikilemeye başlanmıştır. Üniversitesi, turuncu çatıları, masalsı köprüleri ve adaları ile dünya genelinde bir üne sahip olan bu şehrin ana meydanında St. Elizabeth Church kilisesi yer almaktadır. Kilisenin büyüleyici mimarisine göz atarken kulesinden muntazam turuncu çatıların ahengini izlemeyi ve Avrupa’nın en yeşil şehirlerinden birinde olduğunuzu unutmamalısınız.
Sopot Liman Şehri
Üçleme adı ile anılan şehirlerin en küçüğüdür. Aslında turistik bir şehirdir. Plajları oldukça ünlüdür. Su alışkın olmayan deniz severlere tuz oranı ve su sıcaklığı düşük gelebilmektedir. Ancak 1827 yılında inşa edilen iskele hala Avrupa’nın en uzun iskelesi olma özelliğini taşımaktadır.
POLONYA’DA NE YENİR?
Kendi geleneksel mutfağını oluşturan ülkelerden birisi olan Polonya’da ne yesem diye bir derdiniz olmayacak. Çünkü bu bölgeye geldiğiniz andan itibaren yöresel pek çok lezzeti bulabileceksiniz. Zengin bir yemek kültürü ile tanışmak ve aç kalmayacağından emin olmak isteyenlerin tercih ettikleri mutfaklardan birisidir. Özellikle Paskalya ve Noel gibi günlerinde 100’den fazla çeşitte yemekle harika ziyafetler verilmektedir. Polonya lezzetleri arasında vazgeçilmezlerden olabilecek çeşitlere göz atmak isterseniz işte tadına doyamayacağınız harika yöresel tatları aşağıda bulabilmeniz mümkündür.
Polonya mutfağının yöresel lezzetleri Türk mutfağına bir nebze olsun benzemektedir. Polonya mutfağının lezzeti turşu ve et yemekleri bakımından aşina olduğumuz tatları andırı. Özellikle yahni tarzında ve pirzola tarzında sunumları ile birlikte farklı lezzetleri bir de bu ülke seyahatinde denemeniz mümkün olmaktadır.
Wodizonka
Polonya’da çorba lezzetini tatmak isteyenler için sarımsaklı sosta bekletilmiş ekmeklerin kızartılmasıyla hazırlanan harika Wodizonka çorbası tavsiye edilecektir.
Rulada
Turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Rulada içerisinde pastırmayı, salatalığı, hardal ve krem peyniri gibi malzemelerin beaf ruloya sarılmasıyla elde edilmektedir. Hemen her evde veya restoranda bu lezzeti bulmak mümkündür.
Czorne Kluski
Vejeteryan kişilerin yiyebileceği bu köfte türü patateslerden hazırlanmaktadır. Yuvarlak şekli bulunan ve bu sebeple de kalamalara benzediği öne sürülen köftenin yanında yoğurt istemeyi unutmayın.
Rosol
Görüntüsü ve kokusu ile lezzetine de doyum olmayacak Rosol çorbası iştahınızı açacak. Polonya halkının haftada bir kez tükettiği bu lezzet makarna, kereviz ve havuç gibi malzemelerin tavuk suyunda haşlanmasıyla birlikte hazırlanmaktadır. Bizlere de uzak olmayan lezzetlerden birisi şeklinde görülmektedir.
Kolach
Polonya’nın en ünlü tatlılarından olan Kolach, haşhaşın ve labnenin karışımından elde edilmektedir. Poğaçaya benzeyen görüntüsü ve doyuruculuğu ile tercih edilir.
Krupniok
Turistlerin ülkelerine giderken satın aldıkları lezzetlerden birisi olan ve domuz etinden sucuk şeklinde yapılan bir yiyecektir. Sosis olarak bilinir ve sıklıkla satın alınmaktadır.
Zur
Pek çok sebzenin de içerisinde yer aldığı Zur, haşlanmış yumurta ile servis edilmektedir. Ana malzemeleri ise domuz eti ve kaşardır. Her ne kadar Türklerin damak zevki için uygun bir yiyecek olmasa da, Polonya’da özellikle özel günlerde mutlaka pişirilen yemeklerden birisidir.
Zylo
Pek çok ülke mutfağında yer alan makarnaların Polonya için de önemini vurgulamak gerekir. Tırtıklı makarnalar olan Zylo için domates sosuyla harmanlanması sağlanmaktadır. Kırmızı biberin, parmesanın ve çeşitli baharatların eklenmesi bu lezzetli yemeğin ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
Zapiekanka
Polonya’da gidenler için fast-food olarak nitelendirilecek Zapiekanka yiyeceğini tüketmeleri gerektiği vurgulanmaktadır. Kalacağınız süre boyunca sokaklarda mutlaka bu yiyecekle ilgili restoranları görebilirsiniz. Bağımlılık yapabilen yiyeceklerden birisidir ve her köşe başında karşınıza çıkmaktadır. Pizzaya benzer görüntüsü ile dikkat çekecek olan Zapiekanka uzun bir baget ekmeği üzerine çeşitli malzemelerin konmasıyla hazırlanır. Mantar, salam veya soğan gibi yiyeceklerin üzeri ketçap ve mayonez soslarıyla son halini almaktadır. Marketlerden dondurulmuş olarak alabileceğiniz veya ev ortamlarında pratik bir şekilde hazırlayabileceğiniz lezzetlerden birisidir.
Pierogi
Polonya usulü mantının ismi olarak bilinir. En çok yenilecek yemeklerden olup, görüntüsü mantıyı anımsatsa da, aslında tat olarak hiçbir bezerliği yoktur. Patates, peynir, reçel veya kıyma ile hazırlanabilmekte olup, tatlı ve tuzlu olarak servis edilebilmektedir. Malzemelerin hazırlanıp haşlanmasının ardından üzerine Śmietana adı verilen kremalı yoğurdu ile servis edilmektedir.
Żurek
Domuz eti yemekte sakınca görmeyenlerin Żurek adı verilen lezzeti tatmaları gerekmektedir. Yuvarlek bir ekmeğin içerisine et, yumurta, baharat ve sosis gibi yiyeceklerin konmasıyla hazırlanmaktadır. Son derece doyurucu ve lezzetli olmakla birlikte, domuz etinin dışında kırmızı etle de hazırlanmaktadır.
Gołabki
Görünümü ile sizlere farklı bir yemek türünü düşündürse de, tadı ile lahana dolmasından farkı yoktur. Baharatların, kıymanın, pirinç ve salça gibi bilindik malzemelerin kullanılmasıyla hazırlanmaktadır. Fırında malzemelerin kızartılmasıyla hazırlanan bu yemeği domates soslu olarak tüketmeniz önerilmektedir.
Bigos
Avcı yemeği olarak bilinen bir yemek türü olan Bigos’un Polonya için önemi bir hayli fazladır. Lahana veya lahana turşusu konarak hazırlanmaktadır. Ayrıca içerisinde av eti ve sosiste bulunmaktadır. Ancak av eti bulmanın kolay olmadığı durumlarda evlerde sote et olarak bilinen et türü ile de hazırlanmaktadır. Kış yemekleri arasında dikkatleri çeken bir yemek türüdür. Hayvanları avlamak için dağa çıkan Polonyalılar için geleneksel yemek türlerinden birisidir. Et çeşitliliğine göre farklı şekillerde hazırlanabilmektedir. Kimi aileler domuz etinden, kimileri ise ördek etinden bu yemek türünü hazırlayarak sunumlarını yapabilmektedirler.
Kiełbasa
Neredeyse her öğünde karşınıza çıkabilecek olan lezzetlerden birisi Kiełbasa olarak göreceğiniz sosislerdir. Tütsüleme tekniği ile hazırlanmaktadır. Evde hazırlanmakta olan türleri daha büyük ilgiyi toplamaktadır. Polonya’da farklı sosis türlerinin de dikkat çekmekte olduğu bilinmektedir. Bunlar arasında krakowska, Kabanos, kielbasa myśliwska ve kielbasa jałowcowa gibi türler ilk sırada yer alacaktır. Her ne kadar ilk denemede tatları tuhaf gelse de, birkaç kez yedikten sonra alışkanlık haline getireceğiniz lezzetlerdendir.
Kanapka
Özellikle kahvaltı sofralarında sandviç yemeden duramayanların tercihidir. Çünkü Kanapka, üstü açık sandviç anlamına gelmektedir. Tereyağını ekmeğin üzerine sürdükten sonra Kiełbasa dilimlerini ve çeşitli sebzeleri kullanarak tüketebileceğiniz bir yiyecektir. Tütsülenmiş sosislerle harika lezzetleri hazırlayabileceğiniz bir yiyecek türü olan Kanapka için vejetaryen olan kesim ise bol peynirli olacak şekilde tüketebilmektedir.
Uszka
Ana malzemesi mantar olan bir yiyecektir. Hamura sarılan iç malzemelerin suda haşlanmasıyla hazırlanmaktadır. Son derece lezzetli olan çorba tariflerinden birisidir. Görünümü ve tadı ile vazgeçemeyecekleriniz arasında yerini almaktadır.
Barszcz
Pancar ve elma dilimlerinin püre haline getirilmesinin ardından hazırlanmaktadır. Üzerine haşlanmış yumurtaların eklenmesiyle servis edilerek ilginç bir hale gelmektedir. Eğer arzu ederseniz minik Pierogiler ekleyerek de tüketilmesini sağlayabilirsiniz.
Gzik
Polonya için lezzetli yemek türleri arasında Gzik sayılmaktadır. Nasıl ki alkolün ardından kokoreç veya midyeyi tüketiyorsanız, Polonya’da da Gzik tüketmeniz tavsiye edilmektedir. Gzik, özel peynir ve soğan dilimleri ile baharatlardan oluşmaktadır.
Tatar
Yalnızca denemek için tatmanız gereken lezzetlerin ötesine gitmeyecek olan bir yemek türüdür. Nedenini şimdi anlayacaksınız. Tatar yemeği, çiğ kıyma ile hazırlanmaktadır. Bu nedenle damak zevklerine uygunluğu tartışılacak yemeklerden birisidir.
Turşular
Yemeklerin yanında sıkça tüketilen turşuların pek çok çeşidini bulabilirsiniz. Deneme yoluyla hepsinin tadına bakabilir ve en uygun turşuları tüketebilirsiniz. Damak zevkinize uyumlu olabilecek dere otlu veya sarımsaklı turşuları seçebilir ya da klasik olarak salatalık turşusundan vazgeçemeyebilirsiniz.
Zubrówka
Votka kültüründen söz etmeden Polonya mutfağını ve yemeklerini sonlandırmak olmaz. Geleneksel yöntemlerle üretilen Zubrówka ve diğer votka türleri sıkça tercih edilmektedir.
Mazurek
Polonyalıların tatlılara ve keklere olan düşkünlüğünü göz ardı etmemek gerekmektedir. Hemen her yemekten sonra ve misafirlerin gelmesi durumunda kekler servis edilmektedir. Bunlardan birisi de Türk mutfağından gitmiş olan kek çeşitlerinden birisi Mazurek’tir.
Kebaplar
Polonya’da pek çok restoranda karşılaşabileceğiniz çeşitli kebap türleri bulunmaktadır. Sizler de aşina olacağınız bu tatlarla hem doyurucu tercihleri yapabilir, hem de eşsiz lezzetlerini denemeye başlayabilirsiniz.
Polonya mutfağına baktığınızda Türk mutfağı ile en önemli farkının, Polonya’da ekmek tüketiminin neredeyse hiç olmamasıdır. Ayrıca benzerliğine baktığınızda ise baharat kullanımlarını görebilirsiniz. Polonya’ya turist olarak gitmek istediğinizde, uzun süre orada kalan kişilerden bu yemekleri sıkça duyabilirsiniz. Önyargılı olarak yaklaşmadan, damak zevkinize uyabilecek olan tatları denemeden geri dönmemeniz tavsiye edilmektedir. Polonya macerası için az acılı yemekleri tüketebileceğiniz ve bol baharatlı yemek türleriyle buluşabileceğiniz mutfağını keşfetmeniz mümkün olacaktır.